Σάββατο 14 Ιουνίου 2008

ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

Με αφορμή μια ανάρτηση του Κυριάκου Θωμαϊδη στο μπλόκ του περί χορηγιών και κοινωνικής ευθύνης των επιχειρήσεων, θέλω να εκθέσω την άποψή μου για το θέμα.
Γράφει ο κ. Θωμαϊδης: «Θα θέσουμε υπ΄ όψιν των αναγνωστών μια ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα συνέντευξη του καθηγητή του Πανεπιστημίου του Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας και πρώην υπουργού Εργασίας των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Ράϊχ, στον δημοσιογράφο της ''Ελευθεροτυπίας'' Τάκη Μίχα».
"Ο κ. Ράϊχ, στενός συνεργάτης του Μπίλ και της Χίλαρι Κλίντον, ισχυρίζεται ότι ''όταν οι επιχειρήσεις δείχνουν κοινωνική ευαισθησία, τότε κινδυνεύει η δημοκρατία''. Η αντίληψη του αμερικανού καθηγητή ότι ''οι χορηγίες οδηγούν στη διαπλοκή'' έχει στέρεη επιχειρηματολογία που δεν πηγάζει από περιθωριακές κοινωνικές αντιλήψεις, αλλά από την ίδια τη φιλελεύθερη οικονομική πολιτική που ο ίδιος άσκησε ως υπουργός του Κλίντον. Λέει συγκεκριμένα: ''Οι χορηγίες είναι πολύ επικίνδυνες. Θεωρώ ότι είναι λάθος των προοδευτικών δυνάμεων να πιέζουν τις επιχειρήσεις να αποκτήσουν έναν ''κοινωνικό ρόλο''. Με αυτό τον τρόπο το μόνο που επιτυγχάνουμε είναι να αυξάνουμε τη διαπλοκή και την επιρροή των επιχειρήσεων στην κοινωνία. Τις περισσότερες φορές, άλλωστε, πρόκειται για άσκηση δημοσίων σχέσεων''.Ο καθηγητής Ράϊχ πιστεύει ότι τα φαινόμενα αυτά οδηγούν άμεσα στην υπονόμευση της δημοκρατίας: ''Από τη στιγμή που αναγνωρίζουμε στις επιχειρήσεις έναν ''κοινωνικό ρόλο'', τους δίνουμε δικαιώματα και εξουσίες που δεν τους ανήκουν. Στην ουσία διευρύνουμε τις αρμοδιότητές τους και άρα τη δύναμή τους. Προκαλούμε τη διαπλοκή. Οι δημοκρατικές διαδικασίες είναι εκείνες που αποφασίζουν και υλοποιούν κοινωνικούς στόχους και όχι οι επιχειρήσεις. Με ποιο δικαίωμα αποφασίζει μια επιχείρηση να επιτελέσει έναν κοινωνικό στόχο, να κάνει μια αγαθοεργία; Ποιος της έδωσε το δικαίωμα να λειτουργεί ως ηθικός κριτής;''Για τις χορηγίες της διαπλοκής γνωρίζουν καλύτερα παντός άλλου ορισμένοι έλληνες επιχειρηματίες-ιδιοκτήτες ομάδων, οι οποίοι φροντίζουν τα νώτα τους. Ενδεχομένως να μπορούσαν να κάνουν και μαθήματα στον αμερικανό καθηγητή..."

Δεν ξέρω τις απόψεις και τα κατορθώματα του κ. Ράιχ ως υπουργού, βρίσκω όμως τη θέση του αυτή πολύ προχωρημένη για υπουργό του Κλίντον.
Μπράβο και στον κ. Θωμαϊδη, και στον κ. Μίχα που αναδεικνύουν τέτοιες αλήθειες.
Θα ήθελα να θέσω και μια άλλη διάσταση.
Εκτός από τον πολύ εύστοχο προβληματισμό του κ. καθηγητή: "Με ποιο δικαίωμα αποφασίζει μια επιχείρηση να επιτελέσει έναν κοινωνικό στόχο, να κάνει μια αγαθοεργία; Ποιος της έδωσε το δικαίωμα να λειτουργεί ως ηθικός κριτής;" να θυμίσω ότι η "κοινωνική προσφορά" των εταιριών γίνεται και με δικά μας χρήματα.
Το ποσό το οποίο διαθέτει μια επιχείρηση για κοινωνικούς σκοπούς είναι προ φόρων.
Δηλαδή αν δώσει μια επιχείρηση 1.000.000€ για "αγαθοεργίες" τα 300-400 χιλιάρικα είναι ο φόρος που δεν πλήρωσε. Δηλαδή χρήματα όλων των φορολογούμενων πολιτών.
Δεν καταλαβαίνω γιατί δίνουμε το δικαίωμα στον επιχειρηματία τάδε να διαχειρισθεί τα χρήματά μας.
Κύριε θέλεις να προσφέρεις κοινωνικό έργο;
Πλήρωσε τους φόρους σου και μετά κάνε ότι αγαθοεργία θέλεις.
Αυτό είναι κοινωνικό έργο.
Αυτό είναι μαγκιά.
Αλλιώς είσαι τζάμπα μάγκας.
Ως αποτέλεσμα λοιπόν όλων αυτών των «πρωτοβουλιών» «κοινωνικής ευθύνης» κατακλυζόμαστε καθημερινά από διαφημίσεις κυρίως τραπεζών αλλά και άλλων επιχειρήσεων κολοσσών με «αγαθοεργίες».
Πρώτο ύποπτο η διαφήμιση του προγράμματος κοινωνικής ευθύνης της κάθε επιχείρησης. Ένα μεγάλο μέρος των χρημάτων, ίσως το μεγαλύτερο, διατίθεται για να γίνει γνωστό στον κόσμο το πρόγραμμα. Έτσι μοιραία η κοινωνική ευθύνη μπαίνει σε δεύτερη μοίρα. Πρωταρχικός στόχος η διαφήμιση. Οι δημόσιες σχέσεις που λέει και ο κ. καθηγητής. Ένα μέρος αυτών των χρημάτων είναι δικά μας, μη ξεχνιόμαστε.
Κατόπιν έρχεται η αναντιστοιχία έργων και λόγων. Η προσπάθεια απενοχοποίησης των δραστηριοτήτων της επιχείρησης.
Π.χ. Εταιρεία κινητής τηλεφωνίας προσπαθεί να πείσει ότι οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας είναι ακίνδυνες. Όταν τις τοποθετεί όμως στις ταράτσες τις καμουφλάρει και τις «ντύνει» ως θερμοσίφωνες.
Εταιρεία παραγωγής πετρελαιοειδών «τρέχει» πρόγραμμα προστασίας του περιβάλλοντος. Πρώτα μολύνει το περιβάλλον παράγοντας τα προϊόντα της. Μετά καταναλώνοντας τα προϊόντα της μολύνεται το περιβάλλον. Η εταιρεία όμως μας προτρέπει για ανακύκλωση και άλλες δράσεις φιλικές προς το περιβάλλον για να αμβλύνει τις εντυπώσεις. Αν όμως επισκεφθείς τα γραφεία της δεν θα δεις πουθενά ένα κάδο για την ανακύκλωση του χαρτιού.
Και το ποιο τρελό; Καζίνο λειτουργεί πρόγραμμα απεξάρτησης από τον τζόγο!!!
Η υποκρισία σε όλο της το μεγαλείο.
Αυτή η πρακτική είναι παλιά. Ανέκαθεν οι επιχειρήσεις που η δραστηριότητά τους ήταν επιζήμια για το κοινωνικό σύνολο προσπαθούσαν να εξαγοράσουν την ανοχή του κοινωνικού συνόλου. Απλά σήμερα έχουν φορέσει το καλό τους κουστούμι της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.


Στα όρια του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης λειτουργεί το διυλιστήριο της ΕΚΟ (πρώην ESSO PAPAS). Τις βραδινές, και κυρίως τις μεταμεσονύκτιες ώρες, ακόμη και σήμερα οι καμινάδες της ΕΚΟ λειτουργούν στο Full. Το τι βγάζουν δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω. Πάντως πολλές φορές που δεν φυσά ο ευεργετητικός Βαρδάρης η δυσοσμία είναι έντονη.
Την δεκαετία του 70, τα πάρκα της ευρύτερης περιοχής και ειδικά του δήμου Ελευθερίου-Κορδελιού που βρίσκεται πιο κοντά στο διυλιστήριο, είχαν γεμίσει με παιδικές χαρές. Κοινό τους σημείο; Μια πινακίδα που έλεγε:

ΠΡΟΣΦΟΡΑ ESSO PAPAS.

Πόσο δίκιο έχετε κ. καθηγητά! ''Όταν οι επιχειρήσεις δείχνουν κοινωνική ευαισθησία, τότε κινδυνεύει η δημοκρατία''! Μόνο που θα προτιμούσα κ. καθηγητά αυτά να τα λέγατε, ή να τα εφαρμόζατε όταν ήσασταν υπουργός.

Ο καθηγητής κ. Ρόμπερτ Ράιχ (Robert Reich), είναι ξεχωριστή φυσιογνωμία στον χώρο της αριστερής οικονομικής σκέψης στις ΗΠΑ και διατέλεσε Υπουργός Εργασίας της κυβέρνησης Κλίντον.
Όλη η συνέντευξη του κ. Ράιχ στον Τάκη Μίχα εδώ
Περισσότερα για τον καθηγητή κ. Ρόμπερτ Ράιχ (Robert Reich), στο
blog του και στην ιστοσελίδα του.

Δεν υπάρχουν σχόλια: